Overheidsopdrachten en betaling: het hardnekkigste misverstand
Een veelgehoord cliché is dat de overheid laat betaalt bij aanbestedingen. Dit idee leeft vooral bij ondernemers die nog geen ervaring hebben met overheidsopdrachten. In werkelijkheid liggen de regels in Nederland duidelijk vast en is de overheid vaak zelfs stipter dan menige commerciële opdrachtgever.
Hoe zit het met betalingstermijnen?
Volgens de Richtlijn 2011/7/EU inzake bestrijding van betalingsachterstand—die in Nederland is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek—geldt voor overheidsopdrachten het volgende:
De overheid heeft maximaal 30 dagen om een factuur te betalen, gerekend vanaf de datum waarop de diensten zijn geleverd of de werken zijn opgeleverd en de factuur is ontvangen.
In uitzonderlijke gevallen mag de betalingstermijn worden verlengd tot maximaal 60 dagen, maar dit moet vooraf expliciet zijn vastgelegd en inhoudelijk worden gemotiveerd. Dit komt bijvoorbeeld voor bij zeer complexe projecten, zoals de bouw van een waterzuiveringsinstallatie of grootschalige ICT-systemen. Voor standaardleveringen—denk aan kantoorartikelen of schoonmaakdiensten—is zo’n verlenging niet toegestaan.
Verificatie: de controle vooraf
Voor sommige opdrachten maakt de aanbestedende dienst gebruik van een verificatieperiode—de tijd die nodig is om te controleren of het geleverde werk of de dienst aan de afspraken voldoet. Ook deze controleperiode mag niet onnodig worden gerekt:
Standaard wordt de verificatie direct of binnen enkele dagen afgerond.
Pas na verificatie start de betalingstermijn.
Om te voorkomen dat een overheidsorganisatie misbruik maakt van deze periode door deze op te rekken om betalingen uit te stellen, geldt in Nederland: vertraagt de verificatie, dan mag de betalingstermijn niet langer zijn dan strikt noodzakelijk. Eventuele vertragingen kunnen aanleiding geven tot aanpassing van de betalingstermijn of zelfs tot het betalen van wettelijke rente.
Vergoeding bij te late betaling
Als een overheidsorganisatie de afgesproken betalingstermijn overschrijdt, heeft de opdrachtnemer automatisch recht op:
Wettelijke rente voor handelstransacties (anno 2025: 12% op jaarbasis, bron: Rijksoverheid).
Eventueel een standaardvergoeding voor invorderingskosten.
Dit recht geldt zonder ingebrekestelling en volgt direct uit de wet.
Conclusie: overheid betaalt sneller dan je denkt
De praktijk wijst uit dat overheden in Nederland doorgaans correct en tijdig betalen. De regels zijn helder en beschermen leveranciers tegen onredelijke vertragingen. Sterker nog: omdat het hier om publieke middelen gaat, is er vaak meer controle en discipline dan in de commerciële sector.
Laat je dus niet tegenhouden door het oude misverstand dat je lang op je geld moet wachten bij overheidsopdrachten.
Onze blog over mythe nummer 3, weinig kans op succes voor kleine ondernemingen, al gelezen? Of lees hier verder over mythe 5.